หอประวัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (หอศิลป์ปิ่นมาลา)

วัตถุประสงค์ของการจัดตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พุทธศักราช 2507 เมื่อวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2507 และประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2507 ซึ่งได้กำหนดวัตถุประสงค์ของการตั้งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อ “ ให้การศึกษา วิชาการ และวิชาชีพชั้นสูง และทำนุบำรุงวัฒนธรรม” จากวัตถุประสงค์ดังกล่าวอาจจำแนกได้ดังต่อไปนี้

1.	ให้มีสถาบันขั้นอุดมศึกษา เพื่อให้สอดคล้องกับโครงการพัฒนาการศึกษาภาคเหนือ
2.	กระจายนักศึกษาขั้นอุดมศึกษาออกไปตามส่วนภูมิภาค
3.	ประศาสน์วิชาการ วิชาชีพชั้นสูง และวางรากฐานทางวัฒนธรรม
4.	ทำการวิจัยทางวิชาการทั้งปวง

หน้าที่และวงงาน

เพื่อให้มหาวิทยาลัยในภูมิภาคแห่งแรกนี้เป็นมหาวิทยาลัยที่สมบูรณ์ อำนวยประโยชน์ให้แก่ท้องถิ่นภาคเหนือทางด้านวิชาการเท่าที่พึงกระทำได้ ฯพณฯ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล จึงได้กำหนดหน้าที่และวงงานไว้ 4 ประการ ซึ่งครอบคลุมทั้งด้านการเรียน การสอน การวิจัย และการให้บริการแก่ชุมชน ดังนี้

1.	จัดการสอนวิชาสาขาต่างๆ ให้ปริญญา อนุปริญญา และประกาศนียบัตร
2.	ส่งเสริมและดำเนินการค้นคว้าเพื่อความงอกงามทางวิชาการ และให้เกิดประโยชน์แก่สังคม
3.	ร่วมมือกับสถาบันการศึกษาชั้นสูงแห่งอื่นๆ ในท้องที่ เพื่อให้เกิดประโยชน์ร่วมกันซึ่งจะกระทำได้ โดยวิธีจัดให้อยู่ในเครือเดียวกัน (affiliation)
4.	ดำเนินการทางวิชาการนอกสถานที่ โดยร่วมมือกับทางวิชาการ หรือองค์การตามสมควร เพื่อให้เกิด ประโยชน์แก่ท้องที่ และแก่มหาวิทยาลัย (extention)

ส่วนราชการ

ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พ.ศ. 2507 กำหนดให้มีส่วนราชการ คือ สำนักงานอธิการบดี วิทยาลัย ซึ่งประกอบด้วยวิทยาลัยที่หนึ่งสำหรับนักศึกษาชาย วิทยาลัยที่สองสำหรับนักศึกษาหญิง และคณะ จัดให้มีคณะ 3 คณะ ในระยะเริ่มแรก คือคณะมนุษยศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ และคณะสังคมศาสตร์

การจัดการศึกษา

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่กำหนดการจัดการศึกษาในระดับปริญญาตรี โท และเอกแต่ในปีการศึกษา 2507 เริ่มด้วยการศึกษาในระดับปริญญาตรีในหมวดวิชามนุษยศาสตร์ หมวดวิชาวิทยาศาสตร์ และหมวดวิชาสังคมศาสตร์ ส่วนหมวดวิชาแพทยศาสตร์ได้ดำเนินการภายหลัง เมื่อมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้รับโอนคณะแพทยศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์

นักศึกษา

นักศึกษารุ่นแรกของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีจำนวนทั้งสิ้น 291 คน เป็นนักศึกษาชาย 146 คน นักศึกษาหญิง 145 คน นักศึกษาเหล่านี้ได้สังกัดอยู่ในวิทยาลัยใดวิทยาลัยหนึ่งของมหาวิทยาลัยและพำนักอยู่ในวิทยาลัยนั้นเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 2 ปีการศึกษา ทั้งนี้เพื่อฝึกการใช้ชีวิตอยู่ร่วมกันในมหาวิทยาลัย การสร้างความรัก ความสามัคคีในหมู่คณะ และสัมพันธภาพที่ดีระหว่างนักศึกษากับอาจารย์

บุคลากร

บุคลากรฝ่ายวิชาการ หรืออาจารย์นั้น มหาวิทยาลัยดำเนินการโดยการรับโอนบุคลากรจากหน่วยงานของทางราชการ การส่งเจ้าหน้าที่ไปดูงานต่างประเทศ และการรับนักเรียนทุนที่ออกไปศึกษาวิชาต่างๆ ในต่างประเทศมารับราชการที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ส่วนบุคลากรฝ่ายธุรการในระยะแรกได้รับโอนเจ้าหน้าที่จาก กรม กองต่างๆ ตลอดจนการขอยืมตัวเจ้าหน้าที่ธุรการที่มีประสบการณ์มาช่วยงาน และเป็นที่ปรึกษาฝ่ายธุรการ รวมทั้งการบรรจุแต่งตั้งข้าราชการที่ได้มาจากการสอบคัดเลือก สอบแข่งขัน อีกเป็นจำนวนมาก

การเปิดเรียนครั้งแรก

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้เปิดเรียนครั้งแรก เมื่อวันที่ 18 มิถุนายน พ.ศ. 2507 โดยมีพระยาศรีวิสารวาจา อธิการบดีเป็นประธานในพิธีเปิดเรียนภาคแรก นักศึกษาจึงได้เริ่มชีวิตการเป็นนักศึกษาระดับมหาวิทยาลัย ซึ่งไม่เพียงแค่เป็นการเรียนรู้ในทางวิชาการเท่านั้น หากยังต้องเรียนรู้ชีวิตการอยู่ร่วมกันในมหาวิทยาลัยด้วยเช่นกัน

พิธีเปิดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

วันเกิดตามกฎหมายของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คือ วันที่ 22 มกราคม พุทธศักราช 2507 ซึ่งเป็นวันที่พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่มีผลบังคับใช้ (พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่พุทธศักราช 2507 ได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 81 ตอนที่ 7 ลงวันที่ 21 มกราคม พุทธศักราช 2507 ) แต่วันสำคัญที่ชาวมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ถือว่าเป็น วันสถาปนามหาวิทยาลัย คือ วันที่ 24 มกราคม พุทธศักราช 2507 ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าอุบลรัตน์ราชกัญญาฯ และพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้าวชิราลงกรณ์มาทรงประกอบพิธีเปิดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่อย่างเป็นทางการ